Batı Asya’da, Azeri Türklerinin yaşadığı dağlık bir bölge. Hemen hemen tamamı Türklerden oluşan 10.000.000 nüfuslu ve 200.000 km2’lik bu ülkenin kuzeyi Rusya, güneyi ise İran sınırları içinde kalmaktadır.
V. ve VI. yüzyıllarda Orta Asya’dan akın eden Türklerin yerleştiği Azerbaycan, VII. yüzyılda Hazar Türk Devletinin idaresindeydi. Daha sonra Arap istilasına uğradı ve İslamiyeti kabul etti. XI. yüzyılda ülkenin güneyi Selçukluların, kuzeyi ise Şirvanşahlar devletinin idaresine geçti. Selçuklulardan sonra ve Moğolların idaresinde her iki Azerbaycan bir süre birleşik kaldı. Daha sonra Güney bölümü tekrar İran istilâsına uğradı. Kuzey Azerbaycan ise XVIII. yüzyıl sonlarında Rusya tarafından işgal edildi.
SSCB sınırları içine sokulan Kuzey Azerbaycan 28 Mayıs 1918’de bağımsızlığını ilan etti ve 27 Nisan 1920’ye kadar hür yaşadı. Bu tarihte Kızıl Ordunun işgaline uğradı. 1922 de SSCB’ne bağlandı, 1936’da da federal bir cumhuriyet oldu. Yüzölçümü 86.600 km2 olup nüfusu 6 milyon civarındadır. Ekonomisi petrol ve pamuk üretimine dayanır.
Güney Azerbaycan uzun zaman dan beri İran sınırları içindedir. Sert iklimli ve engebeli bir bölgedir. Ekonomisi tarıma dayanır: Meyve, tam pamuk yetiştirir.